Khi Liên Sô tan rã vào năm 1991, Canada đánh mất ‘danh hiệu’ quốc gia lạnh nhất trên Trái Đất, rơi xuống vị trí thứ hai sau Nga.
Khi Bộ Môi trường Canada công bố tin này, bá tánh Canada chẳng vui vẻ gì.
“Cứ như tước mất quyền bẩm sinh của chúng ta,” David Phillips, chuyên gia khí tượng cao cấp thuộc Bộ Môi trường và Biến đổi Khí hậu Canada. “Dân chúng chẳng mừng vì chuyện đó – họ bực vì chúng ta không còn là xứ sở lạnh nhất.”
Canada có tình cảm phức tạp với thời tiết lạnh. Chúng ta thích kêu ca về cái lạnh, nhưng đôi khi nhanh nhảu chê cười cách người khác nghĩ thế nào là thời tiết mùa đông khắc nghiệt. Năm 1999, thị trưởng Mel Lastman của Toronto khiến lắm người tròn mắt sửng sốt khi ông cầu viện quân đội tới giúp sau khi thành phố hứng gần 40 cm tuyết.
“Chúng tôi trở thành trò cười của cả nước,” Phillips, người sống ở phía bắc Toronto, kể lại. “Thiên hạ nói, ‘Đây là Canada mà, đang là mùa đông mà, ráng mà chịu đi … Tôi không nghĩ là Toronto có bao giờ xóa được cái nhục đó.”
Ký ức về lần bị cả quốc gia cười nhạo được gợi lại hôm thứ Năm 16/1/2020 khi Sở Y tế Toronto đưa ra cảnh báo thời tiết cực lạnh. Nhiệt độ qua đêm dự kiến sẽ giảm xuống -12 độ C, chưa tính tới gió lạnh.
Toronto đưa ra các cảnh báo như vậy khi nhiệt độ giảm xuống khoảng -15 độ C hoặc lạnh hơn, hoặc khi gió lạnh dự kiến sẽ đạt -20 độ C hoặc lạnh hơn. Khi có cảnh báo như vậy, thành phố cũng sẽ có các dịch vụ công cộng bổ sung, như trung tâm sưởi ấm ở khu trung tâm thành phố để có nơi an toàn cho người vô gia cư và các nhóm dân số dễ bị tổn hại khác của thành phố.
Bất chấp những lo ngại đó, hơn 140 người dùng Twitter đã trả lời một dòng tweet thông báo về cảnh báo này, trong đó có nhiều người cho rằng thành phố cần phải ‘mạnh mẽ’ hơn.
“Toronto là thành phố có tính cách Canada thấp nhất cả nước,” một người dùng Twitter viết. Một số người khác cho rằng Toronto “yếu ớt” và “trò đùa” và nói rằng -12 độ C ở những nơi như Edmonton và Montreal sẽ được coi là ấm áp.
Nhưng cách người Canada ứng phó với cái lạnh thì mỗi tỉnh bang mỗi khác. Mặc quần lót dài dưới các lớp áo quần là thường tình ở một thành phố như Winnipeg, có người sống ở vùng Đại Đô thị Toronto (GTA) có thể qua được mùa đông mà chẳng cần có quần chống tuyết.
Phillips cho biết những khác biệt vùng miền này có ảnh hưởng lớn tới cách Bộ Môi trường và Biến đổi Khí hậu Canada đưa ra những lời cảnh báo của mình.
“Chung quy cũng là vì ở miền tây Canada người ta đã quen hơn, được trang bị tốt hơn, có quần áo tốt hơn để đối phó những tình huống đó,” ông nói. “Người miền Tây nghĩ rằng nếu mùa đông có thể bắt đầu sau Halloween, coi như họ đã thắng. Còn chúng ta đợi tới tháng 12 hoặc tháng 1 và nghĩ, ‘OK, bây giờ mùa đông có thể bắt đầu.”
Ở một đất nước mà nhiệt độ mùa đông có thể khác biệt 50 độ C từ vùng này sang vùng khác, rất khó định nghĩa “lạnh”.
Bộ Môi trường và Biến đổi khí hậu Canada có các ngưỡng khác nhau về thời điểm đưa ra cảnh báo thời tiết cực lạnh. Để có cảnh báo như vậy, nhiệt độ phải được dự kiến giảm xuống dưới một mốc nhất định trong ít nhất hai giờ.
Các ngưỡng đó bao gồm:
Chuyên gia Phillips nói rằng giả dụ Bộ Môi trường Canada đưa ra các cảnh báo dựa trên một ngưỡng chung cho cả quốc gia, thì những người sống ở các vùng lạnh hơn có thể sẽ không thèm nghe nữa.
PV