1. Điều lưu ý đầu tiên chính là luật pháp đứng về phía người đi thuê nhà. Nên nếu bạn đúng, hãy tự tin lên. Chủ thuê nhà (nhất là người Việt) hay có thói bắt nạt du học sinh mới qua (nhất là các bạn hiền) với nhiều trò hăm dọa, điển hình như đi kiện thì mày thiệt, tao có quốc tịch tất nhiên chánh phủ bênh tao, blah blah. Thực chất chả cần kiện, gọi police là đủ để chủ nhà (nếu họ sai) phải sợ rồi.
2. Chủ nhà tự ý vào phòng? Phạm pháp! Vì khi thuê phòng, bạn có quyền sở hữu (exclusive possession) đối với căn phòng đó trong thời gian bạn thuê (trừ quyền bán cái phòng thôi :v). Nên nếu họ tự ý vào là họ phạm thội trespass (nôm na xâm nhập bất hợp pháp). Chủ nhà nếu muốn vào phòng bạn phải báo trước ít nhất 24h và nêu lý do cụ thể, nếu bạn đồng ý (give consent) thì họ mới được phép vào. Chủ nhà chỉ được phép vào nhà/ phòng bạn mà ko cần xin phép trong tình huống khẩn cấp như họ phát hiện cháy nhà, chập điện, nước ngập etc.
3. Tiền đặt cọc. Mình đã nghe rất nhiều bạn nói chủ nhà người Việt giữ 1 tháng hoặc thậm chí 2 tháng tiền cọc (deposit). Sai toét loét. Theo luật ở BC, chủ nhà chỉ được giữ khoản tiền cọc tương đương 1/2 tháng tiền thuê thôi nha. Mục đích của deposit là trường hợp bạn làm hư hỏng đồ trong nhà thì khi bạn dọn đi, họ sẽ dùng khoản này để sửa chữa, nếu damage lớn hơn số tiền này thì tính sau. Nói chung khi bạn dọn đi, mà nhà ko hư hỏng gì thì chủ phải hoàn cho bạn trong vòng 15 ngày. Nếu họ ko hoàn tiền đúng hạn này, họ phải hoàn gấp đôi khoản deposit bạn đã đưa.
4. Có nên ký hợp đồng không? Rất nên, nó sẽ là cơ sở bảo vệ quyền lợi của các bạn! Vì ko như các trường hợp giao dịch khác, real estate contract chỉ có hiệu lực với written contract chứ oral là ko có hiệu lực heng. Riêng thuê nhà thì BC có form chuẩn luôn nha mấy bạn. Nên đọc kỹ trước khi ký, bút sa gà chết. Những điểm cần liệt kê cụ thể trên hợp đồng như tiền nhà, thời hạn thuê, thời hạn báo trước nếu chấm dứt hợp đồng, tiền deposit.
5. Ký hợp đồng bao lâu? Trừ khi bạn quá mết cái nhà bạn đang ở và quá hiểu chủ nhà thì hãy ký dài hạn (6 tháng, 1 năm, etc.), còn lại nhớ là hợp đồng monthly basis. Đa phần các bạn mới qua hoặc sắp qua (còn đang ở VN) thì rất nóng lòng chuyện nhà cửa nên (chẳng may) tìm được chỗ nào thì hay bị dụ ký dài hạn. Khả năng cao là bạn sẽ bị hớ và thiệt. Nên khi chưa sang tận nơi, thì cùng lắm chỉ đồng ý ở 3 tháng thôi. Sang rồi từ từ kiếm nhà cho hợp với nhu cầu & khả năng. Còn chưa thuê được nhà thì cũng đừng quá sốt ruột, thuê airbnb ở tạm rồi đi kiếm nhà cũng được.
6. Những quyền của người thuê nhà (thường là trong form thuê nhà của BC đã có ít nhất 2 điều cuối luôn rồi).
– The tenant has exclusive possession on the starting date of the tenancy. (cho nên ai bảo là chủ nhà có quyền vào kiểm tra là bố láo heng mấy bạn)
– The tenant has quiet enjoyment. (nếu chủ nhà hay hàng xóm có tiệc tùng ồn ào gây hảnh hưởng đến cái enjoyment của mấy bạn thì có quyền ý kiến)
– The unit must be reasonably fit for occupation. Comply with health and safety standards. (cái này quan trọng nha, nhiều chủ nhà ki bo không mở heat dù trời lạnh, hay phòng ẩm mốc nhưng họ ko chịu cải thiện là họ phạm luật rồi).
– Landlord must repair and maintain the unit and keep it in a reasonable state.(khi những thiết bị như đèn, hay bếp hỏng hóc – lưu ý là ko phải do bạn làm hỏng – thì chủ nhà có trách nhiệm sửa, thay mới cho các bạn).
Summer Tran