Tuy nhiên, chính phủ sẽ không thể giúp những người không phải là công dân xin tị nạn, như thân nhân của công dân Canada. Jeff Nankivell, tổng lãnh sự Canada tại Hong Kong và Macau, đã cho biết như vậy khi điều trần trước Ủy ban Đặc biệt về Quan hệ Canada-Trung Quốc ở thủ đô Ottawa trong tuần rồi.
“Chúng tôi đã có sẵn các kế hoạch chi tiết, và chúng tôi có sẵn các nguồn lực để đáp ứng nhiều tình huống dẫn đến và bao gồm cả tình huống cần di tản khẩn cấp của một số lượng lớn người Canada,” Tổng lãnh sự Nankivell nói. Ông cũng nói rằng các kế hoạch có bao gồm tiếp viện các nguồn lực bổ sung nếu hoàn cảnh đòi hỏi.
“Khả năng xảy ra loại tình huống cực đoan đó hiện tại là rất, rất thấp, nhưng nhiệm vụ của chúng tôi là lập kế hoạch cho những tình huống cực đoan nhất và chúng tôi đã có sẵn kế hoạch chi tiết.”
Nhưng Nankivell giải thích rằng lãnh sự quán ở Hong Kong, cũng ở các quốc gia khác, không thể nhận đơn xin tị nạn từ những người không phải là công dân Canada trên lãnh thổ của nước họ. Ông nói rằng họ cần phải nộp đơn tị nạn từ một nước thứ ba, và ông thừa nhận điều này có thể khó khăn do chính quyền sở tại có thể không cho người ta ra đi.
Cản h sát bắt một người biểu tìn h bị xịt hơi cay ở khu Đồng La Loan trước cuộc tuần hành hàng năm kỷ niệm ngày trao trả Hong Kong, hôm 1/7/2020. (Ảnh: Vincent Yu / AP)
Ông cho biết chưa có người Canada hoặc người khác tới lãnh sự quán để yêu cầu bảo vệ hoặc xin tị nạn. Lãnh sự quán cũng chưa nghe nói về bất kỳ trường hợp nào mà cư dân Hong Kong bị ngăn cản ra khỏi lãnh thổ, trừ khi họ đã bị ràng buộc pháp lý, chẳng hạn như điều kiện tại ngoại và 2300 người bị bắt trong các cuộc biểu tìn h hiện đang bị truy tố.
Các quan ngại về người Canada ở Hong Kong xuất hiện khi Trung Quốc tiếp tục siết chặt gọng kiềm kiểm soát lãnh thổ này. Năm ngoái, hàng trăm ngàn cư dân Hong Kong đã xuống đường trong các cuộc biểu tìn h quy mô lớn kéo dài nhiều tháng vì lo ngại Trung Quốc vi phạm nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ” với một dự luật dẫn độ khiến cư dân lúc đó lo ngại có thể khiến chính phủ Trung Cộng có ảnh hưởng quá mức đối với Hong Kong.
Trung Quốc và Vương quốc Anh đã ký một tuyên bố chung vào năm 1984, có hiệu lực vào năm 1997, khi Hong Kong được trao trả cho Trung Quốc, và bao gồm Luật Cơ bản. Luật này bảo đảm Hong Kong sẽ giữ lại nhiều hệ thống hiện có – kinh tế, luật pháp, lập pháp, nhân quyền và tự do – trong 50 năm.
“Nó không chỉ là một hiệp ước song phương, nó đã được đăng ký tại Liên Hợp Quốc và Canada là nhân chứng cho việc đăng ký đó. Do đó, Canada có nghĩa vụ bảo đảm rằng hiệp ước quốc tế này được duy trì, nhưng hiện nay nó không được duy trì,” Michael Chong, dân biểu Đảng Bảo thủ và ủy viên của ủy ban đặc biệt, phát biểu trong cuộc điều trần.
Nhưng vào tháng 6 năm nay, Trung Quốc đã ban hành một đạo luật an ninh quốc gia sâu rộng, không cần sự chấp thuận của Hong Kong, khiến quốc tế chỉ trích vì ngôn ngữ quá tổng quát và mơ hồ nghiêm cấm hoạt động lật đổ chính phủ Trung Quốc và các hành vi khác được coi là mối đe dọa an ninh.
Tổng lãnh sự Nankivell nói với ủy ban đặc biệt rằng bản thân luật này có tính bí mật, “Các chi tiết của luật chỉ được tiết lộ cho công chúng vào thời điểm nó có hiệu lực, đây là điều bất thường trong hệ thống thông luật.”
“Khía cạnh đáng lo ngại nhất của luật này là ở Điều 55, quy định cho các cơ quan an ninh của chính phủ trung ương vận hành mà không có sự giám sát của chính quyền Hong Kong và không chịu sự chi phối của các tòa án Hong Kong.”
Điều 38 của luật cũng bị phê phán do hàm ý rằng luật này cũng áp dụng cho tất cả những người không phải là công dân Trung Quốc không sinh sống ở Hong Kong.
Quan hệ Canada và Trung Quốc đã xuống tới mức xấu nhất trong nhiều năm sau khi Canada bắt giám đốc tài chính Meng Wanzhou của Huawei theo yêu cầu dẫn độ của Mỹ. Trung Quốc đã bắt giữ hai người Canada, Michael Spavor và Michael Kovrig, theo cách mà thủ tướng Justin Trudeau gọi là ngoại giao cưỡng bức.
Hồi tháng 10, căng thẳng càng gia tăng sau khi đại sứ Trung Quốc tại Canada Tùng Bồi Vũ (Cong Peiwu) nói rằng Canada sẽ can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc nếu Ottawa nhận tị nạn những người biểu tìn h đòi dân chủ ở Hong Kong.
“Vì vậy, nếu phía Canada thực sự quan tâm đến sự ổn định và thịnh vượng ở Hong Kong, và thực sự quan tâm đến sức khỏe và sự an toàn của 300,000 người mang hộ chiếu Canada ở Hong Kong và số lượng lớn các công ty Canada hoạt động tại Đặc khu Hành chính Hong Kong, quý vị nên ủng hộ những nỗ lực chống tội phạm bạo lực,” đại sứ Tùng Bồi Vũ nói trong một cuộc họp báo qua video từ Đại sứ quán Trung Quốc tại thủ đô Ottawa.
Khi được hỏi liệu phát biểu của ông có phải là một lời đe dọa hay không, đại sứ Tùng Bồi Vũ, “Đó là cách diễn giải của quý vị.”
Lãnh sự quán đã nhận thấy số lượt hỏi về visa và di trú đã tăng lên kể từ khi luật an ninh được ban hành, nhưng tổng lãnh sự Nankivell cho biết con số này không lớn theo Bộ Di trú, Người tị nạn và Quốc tịch Canada.
Nguồn: CTV, The Associated Press, 4/11/2020.
© 2024 | Tạp chí CANADA