Hôm 8/5, Canada đã trục xuất ông Triệu Nguy (Zhao Wei), một nhà ngoại giao Trung Quốc tại Toronto. Ông Triệu Nguy bị buộc tội tiếp tay cho Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) thu thập thông tin về một Nghị sĩ Đảng Bảo thủ Canada và thân nhân của Nghị sĩ này tại Hong Kong. Đáp lại, Ngoại trưởng Canada Melanie Joly cho biết, Canada sẽ không dung thứ cho bất kỳ hình thức can thiệp nào của nước ngoài vào công việc nội bộ của nước này.
Để trả đũa, Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Ba (9/5) thông báo rằng Trung Quốc liệt Lãnh sự Jennifer Lalonde của Tổng lãnh sự quán Canada tại Thượng Hải vào danh sách “nhân vật không được hoan nghênh” (persona non grata), qua đó yêu cầu bà Jennifer Lalonde rời khỏi Trung Quốc trước ngày 13/5.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau đáp lại rằng Canada sẽ không sợ hãi trước đòn trả đũa của Trung Quốc sau khi Bắc Kinh trục xuất một nhà ngoại giao Canada, đây được coi là một đòn “ăn miếng trả miếng”.
Ông nói với các phóng viên tại Ottawa: “Chúng tôi đã xem xét nghiêm túc và suy nghĩ kỹ trước quyết định trục xuất nhà ngoại giao Trung Quốc này. Chúng tôi biết rằng sẽ có đòn trả đũa, nhưng chúng tôi không sợ. Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện tất cả các bước cần thiết để bảo vệ người Canada khỏi sự can thiệp của nước ngoài”.
ĐCSTQ cũng tuyên bố rằng họ sẽ thực hiện các biện pháp trả đũa tiếp theo nhưng không nêu thông tin chi tiết.
“Đây là những điều chúng tôi đã cân nhắc, nhưng chúng tôi quyết định cần phải hành động một cách có trách nhiệm để gửi đi một thông điệp rất rõ ràng rằng chúng tôi sẽ không dung thứ cho sự can thiệp của nước ngoài,” ông Trudeau nói.
“Cho dù họ (ĐCSTQ) chọn gì tiếp theo, chúng tôi sẽ không bị đe dọa, và chúng tôi đảm bảo rằng Trung Quốc (ĐCSTQ) tiếp tục thấy chúng tôi sẽ xử lý đặc biệt thích đáng vấn đề này”.
WSJ: Các quốc gia trên thế giới rất lo ngại về các hoạt động bí mật bị của ĐCSTQ
Cuộc chiến ngoại giao “ăn miếng trả miếng” giữa ĐCSTQ và Canada đánh dấu một mức thấp mới trong quan hệ vốn đã xấu đi giữa hai nước trong nhiều năm. Canada ngày càng lo ngại về sự xâm nhập của ĐCSTQ, chẳng hạn như việc Canada cố gắng can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2019 và 2021 khiến công chúng Canada phẫn nộ.
Tờ Wall Street Journal đưa tin, việc ĐCSTQ trục xuất các nhà ngoại giao Canada đã làm phức tạp thêm những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm ổn định quan hệ với phương Tây. Sau khi chấm dứt chính sách “Zero Covid”, Bắc Kinh đã tung đòn tấn công ngoại giao nhằm gieo rắc sự bất hòa giữa Hoa Kỳ và các đối tác ngoại giao của họ.
Bài báo cho biết, các vụ trục xuất cũng là một lời cảnh tỉnh về mối lo ngại ngày càng tăng trên khắp thế giới trước các hoạt động bí mật của ĐCSTQ nhằm thúc đẩy các chính sách có lợi cho Bắc Kinh. Các cáo buộc về những hoạt động của ông Triệu Nguy đã gây ra sóng gió chính trị ở Canada, buộc chính phủ của thủ tướng Trudeau phải hành động.
Trong khi đó, cựu đại sứ Canada tại Trung Quốc Guy Saint-Jacques nói với đài NBC rằng việc Canada trục xuất các nhà ngoại giao Trung Quốc là “hoàn toàn phù hợp”.
Ông nói: “Canada gửi một thông điệp rất rõ ràng tới ĐCSTQ rằng Chính phủ Canada sẽ không dung thứ cho bất kỳ sự can thiệp nào nữa”.
Trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình công cộng Canada (CBC), ông Guy Saint-Jacques cho biết ĐCSTQ sẽ không dùng đến biện pháp trừng phạt kinh tế vì họ đang thúc đẩy chiến lược “Dụ dỗ thuyết phục các công ty nước ngoài quay lại đầu tư vào Trung Quốc. Vì vậy, việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Canada trong giai đoạn này sẽ gửi một thông điệp rất xấu đến các công ty nước ngoài”.
Ngoại trưởng Canada cảnh báo công dân Canada tại Trung Quốc
Phát biểu về sự cố ngoại giao này, Ngoại trưởng Canada Melanie Joly hôm 9/5 cho hay: “Canada sẽ không dung thứ cho bất kỳ hình thức can thiệp nào của nước ngoài vào công việc nội bộ của chúng tôi… Ottawa ghi nhận động thái trục xuất này từ Trung Quốc”.
Bà nói thêm bằng tiếng Pháp rằng bà sẽ trao đổi với nhà ngoại giao Jennifer Lynn Lalonde - một nhà ngoại giao “rất được kính trọng” và luôn lưu ý đến Công ước Viên về Quan hệ Ngoại giao. Ngoại trưởng Canada cho biết bà và nhà ngoại giao Lalonde sẽ có cuộc hội đàm vào hôm 10/5.
Bà cũng cảnh báo người Canada ở Trung Quốc rằng cảnh báo du lịch vẫn không thay đổi; đồng thời nhấn mạnh rằng người dân Canada cần hết sức thận trọng trước nguy cơ bị chính quyền Trung Quốc cưỡng chế tùy tiện.
Bà nói: “Chúng tôi sẽ làm việc để đảm bảo rằng người dân Canada luôn nhận thức được những rủi ro khác nhau liên quan đến việc đi du lịch nước ngoài”.
Quyết định trục xuất ông Triệu Nguy bắt nguồn từ việc cơ quan tình báo Canada công bố một báo cáo vào năm 2021, trong đó cáo buộc nhà ngoại giao ĐCSTQ này đã yêu cầu chính quyền Hong Kong theo dõi, thậm chí là đe dọa người thân của Nghị sĩ Đảng Bảo thủ Canada Michael Chong.
Vào năm 2021, Quốc hội Canada đã thông qua một bản kiến nghị do Nghị sĩ Michael Chong đề xuất, tuyên bố rằng việc ĐCSTQ đối xử với người Duy Ngô Nhĩ là một hành động diệt chủng.
Tuần trước, Bộ Ngoại giao Canada đã triệu tập Đại sứ ĐCSTQ tại Canada là ông Tùng Bồi Vũ (Cong Peiwu) để thể hiện rõ quan điểm rằng Canada sẽ không dung thứ cho hành vi xâm nhập như vậy.
Bộ Ngoại giao ĐCSTQ đã phủ nhận mọi cáo buộc.
Một nghị sĩ Canada gốc Hoa đã từ chức khỏi Đảng Tự do cầm quyền và hiện hoạt động độc lập sau khi tờ Global News Canada đưa tin rằng ông đã khuyên một nhà ngoại giao Trung Quốc trì hoãn việc thả hai công dân Canada, Michael Kovrig và Michael Spavor. Vị Nghị sĩ đang kiện hãng tin này vì đã phỉ báng các cáo buộc mà ông phủ nhận.
Theo đó, để trả đũa việc Canada tôn trọng nghĩa vụ pháp lý của mình đối với Hoa Kỳ bằng cách quản thúc tại gia Giám đốc tài chính (CFO) của Tập đoàn Công nghệ Huawei - bà Mạnh Vãn Châu - vì cáo buộc lừa đảo, chính quyền Trung Quốc đã tùy tiện giam giữ hai công dân Canada Michael Kovrig và Michael Spavor trong hơn 1.000 ngày, từ tháng 12/2018 đến tháng 9/2021.
Theo The Epoch Times
Huyền Anh biên dịch
© 2024 | Tạp chí CANADA