Hãng thông tấn AP ngày 25/2 vừa đăng tải thông tin độc quyền cho thấy, Israel có vẻ như đang tiến hành xây dựng một dự án lớn nhất trong nhiều thập kỷ tại một cơ sở hạt nhân bí mật giữ vai trò trung tâm trong chương trình vũ khí nguyên tử chưa được công bố của quốc gia Do Thái này.
Kết quả phân tích các hình ảnh vệ tinh do AP tiến hành cho thấy đã xuất hiện một khu vực đào bới có kích thước bằng một sân bóng đá và nhiều khả năng có cả một vài tầng ngầm nằm sâu dưới mặt đất cách lò phản ứng cũ ở Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân Shimon Peres Negev gần thành phố Dimona chỉ vài mét.
Cơ sở này từng là nơi đặt các phòng thí nghiệm dưới lòng đất cách nay nhiều thập kỷ có chức năng tái chế các thanh nhiên liệu đã qua sử dụng của lò phản ứng để thu được plutonium cấp độ vũ khí phục vụ cho chương trình chế tạo bom hạt nhân của Israel.
Tuy nhiên, hoạt động xây dựng trên để phục vụ mục đích gì vẫn chưa được biết rõ. Chính phủ Israel đã không trả lời các câu hỏi chi tiết của AP về sự việc.
Các nhà phân tích ước tính Israel có thể sở hữu lượng vật liệu để chế tạo ít nhất 80 quả bom hạt nhân. Ảnh: AP
Trong chính sách hạt nhân mập của mình, Israel không xác nhận cũng không phủ nhận việc có vũ khí nguyên tử. Israel nằm trong số 4 quốc gia chưa bao giờ tham gia Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân, một hiệp định quốc tế mang tính bước ngoặt nhằm ngăn chặn việc phổ biến vũ khí hạt nhân.
Công việc xây dựng được tiến hành khi Israel - dưới thời lãnh đạo của Thủ tướng Benjamin Netanyahu - vẫn chỉ trích gay gắt chương trình hạt nhân của Iran.
Với sự trợ giúp từ Pháp, Israel đã bắt đầu bí mật xây dựng cơ sở hạt nhân của mình vào cuối năm 1950 tại sa mạc gần Dimona, thành phố nằm cách Jerusalem khoảng 90km về phía Nam.
Israel cũng đã che giấu mục đích quân sự của địa điểm suốt nhiều năm với Mỹ, nước hiện là đồng minh thân cận của Israel, thậm chí Tel Aviv còn thông báo đây là một nhà máy dệt.
Bức ảnh vệ tinh do thám chụp ngày 29/9/1971 sau đó được chính phủ Mỹ giải mật cho thấy địa điểm ngày nay được gọi là Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân Shimon Peres Negev gần thành phố Dimona, Israel. Ảnh: AP
Với plutonium từ cơ sở ở Dimona, Israel được cho là đã trở thành một trong số 9 quốc gia duy nhất có vũ khí hạt nhân trên thế giới. Do tính bí mật liên quan tới chương trình của Israel nên vẫn chưa rõ nước này hiện sở hữu bao nhiêu vũ khí.
Tuy nhiên, các nhà phân tích ước tính Israel có thể sở hữu lượng vật liệu để chế tạo ít nhất 80 quả bom hạt nhân. Những vũ khí này có thể được phóng bằng tên lửa đạn đạo trên đặt trên mặt đất, máy bay chiến đấu hoặc tàu ngầm.
Từ nhiều thập kỷ nay, sơ đồ cấu trúc ở cơ sở hạt nhân Dimona vẫn giữ nguyên. Tuy nhiên, vào tuần trước, Ủy ban quốc tế về vật phân rã tại Đại học Princeton khẳng định họ đã quan sát thấy “hoạt động xây dựng mới đáng kể” tại địa điểm thông qua các bức ảnh vệ tinh thương mại dù nhiều chi tiết không được công bố.
Những hình ảnh vệ tinh do Planet Labs Inc. chụp hôm thứ Hai mà AP tiếp cận được đã cung cấp cái nhìn rõ ràng nhất về hoạt động này.
Ngay phía Tây Nam của lò phản ứng, các công nhân đã đào một cái hố dài khoảng 150m và rộng 60m. Ngoài ra còn có một rãnh dài khoảng 330m chạy gần hố mới đào này.
Cách phía Tây lò phản ứng khoảng 2km, nhiều hình hộp xếp chồng lên nhau tạo thành hai hố hình chữ nhật và dường như có các căn cứ bê tông. Những cấu trúc bê tông tương tự như vậy thường được sử dụng để chôn lấp chất thải hạt nhân.
Một số hình ảnh khác của Planet Labs cũng cho thấy hoạt động đào bới gần lò phản ứng bắt đầu vào đầu năm 2019 và tiến triển với tốc độ khá chậm kể từ thời điểm đó.
Nguồn: doanhnghieptiepthi.vn