Một tuần trước, đối thủ cạnh tranh Pfizer Inc. đã loan báo vaccine COVID-19 của mình có công hiệu tương tự. Trong vòng vài tuần, cả hai công ty sắp xin giấy phép sử dụng khẩn cấp ở Mỹ.
Trong ảnh tư liệu đề ngày 27/7/2020 này, một y tá chuẩn bị mũi tiêm trong nghiên cứu vaccine COVID-19 của Viện Y tế Quốc gia và Moderna Inc. tiến hành ở Binghamton, New York. (Ảnh: AP Photo/Hans Pennink)
Tiến sĩ Stephen Hoge, tổng giám đốc Moderna, hoan nghênh “cột mốc thực sự quan trọng” nhưng cho biết điều đáng yên tâm nhất là hai công ty khác nhau có được kết quả tương tự.
“Điều đó sẽ mang lại hy vọng cho tất cả chúng ta rằng thực sự một loại vaccine sẽ có thể ngăn chặn đại dịch này và giúp chúng ta quay trở lại cuộc sống của mình,” tiến sĩ Hoge nói với hãng tin The Associated Press.
“Sẽ không chỉ một mình Moderna giải quyết được vấn đề này. Sẽ cần nhiều loại vaccine” để đáp ứng nhu cầu toàn cầu, ông bổ sung.
Thế giới đang mong chờ vaccine từng ngày, vì số ca nhiễm virus đã lên tới 11 triệu ở Mỹ vào cuối tuần rồi – 1 triệu ca trong số đó được ghi nhận chỉ trong tuần qua. Đại dịch đã giết chết hơn 1.3 triệu người trên toàn thế giới, hơn 245 ngàn người trong số đó ở Mỹ.
Tuy nhiên, nếu Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) của Mỹ cho phép sử dụng khẩn cấp các ứng cử viên vaccine của Moderna hoặc Pfizer, thì nguồn cung sẽ có số lượng hạn chế và phải phân bổ trước cuối năm. Cả hai vaccine này đều cần tiêm hai mũi, cách nhau vài tuần. Moderna dự kiến sẽ có khoảng 20 triệu liều, dành riêng cho Mỹ trước cuối năm 2020. Pfizer và đối tác BioNTech của Đức dự kiến sẽ có khoảng 50 triệu liều trên toàn cầu trước cuối năm nay.
Vaccine của Moderna, được sáng chế cùng với Viện Y tế Quốc gia, đang được nghiên cứu trên 30 ngàn tình nguyện viên được tiêm vaccine thật hoặc giả. Hôm Chủ nhật 15/11, một hội đồng giám sát độc lập đã mở mã để kiểm tra 95 ca nhiễm được ghi nhận bắt đầu từ hai tuần sau liều thứ hai của những người tình nguyện – và phát hiện tất cả trừ năm ca bệnh xảy ra ở những người tham gia dùng giả dược.
Nghiên cứu vẫn đang diễn tiến và Moderna thừa nhận tỷ lệ phòng ngừa có thể thay đổi khi có thêm nhiều ca nhiễm COVID-19 được phát hiện và thêm vào các tính toán. Ngoài ra, còn quá sớm để biết thời gian phòng ngừa kéo dài bao lâu. Vaccine của Pfizer cũng có hai cảnh báo này.
Nhưng các nhà giám sát độc lập của Moderna đã báo cáo một số thông tin bổ sung đầy hứa hẹn: Tất cả 11 ca COVID-19 nghiêm trọng đều nằm trong số những người nhận giả dược và không có lo ngại đáng kể về an toàn.
Các tác dụng phụ chính là mệt mỏi, đau cơ và đau chỗ tiêm sau khi tiêm liều thứ hai, với tỷ lệ mà tiến sĩ Hoge cho là phổ biến hơn so với tiêm phòng cúm nhưng ngang bằng với các loại khác như vaccine phòng bệnh zona.
Cổ phiếu của Moderna đã tăng vọt sau khi có tin vaccine và có vẻ như đang lên tới mức cao nhất xưa nay hôm thứ Hai 16/11. Vaccine của công ty có trụ sở ở Cambridge, bang Massachusetts, nằm trong số 11 ứng cử viên đang thử nghiệm giai đoạn cuối trên khắp thế giới, bốn trong số đó hiện nằm trong các nghiên cứu lớn ở Mỹ.
Vaccine của Moderna và vaccine của Pfizer-BioNTech đều là vaccine mRNA, một công nghệ hoàn toàn mới. Chúng không được tạo ra từ chính coronavirus, có nghĩa là người được tiêm vaccine sẽ không thể nhiễm virus từ mũi tiêm. Thay vì vậy, vaccine chứa một đoạn mã di truyền giúp huấn luyện hệ thống miễn dịch nhận ra protein có gai trên bề mặt của virus.
Kết quả công hiệu cao như vậy là điều bất ngờ. Giới khoa học đã cảnh báo trong nhiều tháng rằng bất kỳ vaccine COVID-19 nào cũng có thể chỉ tốt như vaccine cúm, công hiệu khoảng 50%.
Một thách thức rất lớn khác: phân phối các liều thuốc phải được giữ rất lạnh. Các vaccine của Moderna và Pfizer đều được đông lạnh nhưng ở nhiệt độ khác nhau. Hôm 16/11, Moderna cho biết rằng sau khi rã đông, vaccine của công ty có thể cất giữ trong tủ lạnh lâu hơn so với suy tính ban đầu, lên tới 30 ngày. Vaccine của Pfizer cần phải bảo quản lâu dài ở nhiệt độ cực lạnh.
Nguồn: The Associated Press, CTV, 16/11/2020.
©2020 Tạp chí CANADA