Tiền tip là gì?
Tiền tip (tiền boa) nghe có vẻ chưa quen tại Việt Nam, nhưng tại các quốc gia trên thế giới, văn hóa tiền tip khá phổ biến khi người ta thường tip cho nhân viên phục vụ mỗi khi tỏ ra hài lòng sau khi sử dụng một dịch vụ nào đó.
Việt Nam: Ở một số nhà hàng lớn, sang trọng tầm cỡ 4-5*, thường có quy tắc tiền tip ngầm khoảng 10% nếu hóa đơn chưa bao gồm phí phục vụ. Nếu hóa đơn đã bao gồm VAT, cũng nên tip một chút (vài Đô-la) để nhận được sự phục vụ chu đáo, tận tình hơn nữa.
Đi du lịch cần chú ý tới quy tắc tiền tip tại mỗi nước
Văn hoá tiền tip trên thế giới
Tiền tip dần trở thành một nét văn hoá thú vị trên phạm vi toàn cầu. Mà văn hoá thì có tính động và cần ứng xử một cách linh hoạt. Một tập tục có thể phù hợp với dân tộc này nhưng lại là điều cấm kỵ ở một nơi khác, tiền tip trong văn hoá du lịch cũng không nằm ngoài quy luật ấy.
Cụ thể, tiền tip ở Mỹ được xem là khoản bắt buộc trong các nhà hàng, chúng được tính trực tiếp 15-20% vào hoá đơn. Ở Pháp, tiền tip cũng được tính vào 15% hoá đơn nhưng du khách vẫn nên để lại vài đồng lẻ để cảm ơn nhân viên phục vụ. Ở các nước châu Âu khác tiền tip không bắt buộc.
Ngược lại một số quốc gia lại nói không với tiền tip như Nhật Bản.Đất nước này không có văn hóa tip, hơn nữa các công ti nhà hàng cũng cố gắng trả lương hậu hĩnh cho nhân viên vì vậy việc đưa thêm tiền thưởng cho dịch vụ rất hiếm khi xảy ra.
Hay như ở Trung Quốc cũng vậy. Phần đông các địa điểm ở Trung Quốc không có nguyên tắc đưa tiền tip bởi trên thực tế pháp luật tại Trung Quốc không cho phép điều này. Tuy nhiên quy tắc tiền tip có thể thấy phổ biến một chút ở những khách sạn phương Tây đắt tiền ở Bắc Kinh và Thượng Hải mà thôi.
Nhiều nước như Hàn Quốc, Thái Lan, Đan Mạch, Australia… lại không quá quan trọng về tiền tip, có hay không đều được.
Quy tắc tiền tip là rất khác nhau giữa các nước trên thế giới, vì thế du khách nên nắm được một số nguyên tắc khi sử dụng dịch vụ trước khi khởi hành tới một quốc gia nào đó nhé.
Người Việt với văn hoá tiền tip
Nguyễn Mai Vân, người có 6 năm trong ngành hướng dẫn viên du lịch nhận định: “Khoảng 70% du khách Việt không có thói quen hoặc tỏ ra bị ép buộc khi được đề cập đến tiền tip.”
Người Việt Nam thường có thói quen không quan tâm đến việc cho tiền người phục vụ vì quan niệm rằng khách hàng có quyền được hưởng sự phục vụ tận tình và đây là nhiệm vụ hiển nhiên của người bán. Do đó, mỗi khi đến bất kỳ 1 nơi nào, bạn chỉ trả đủ tiền trong hóa đơn và người phục vụ cũng vui vẻ làm tròn trách nhiệm của mình.
Ở các khách sạn 5 sao hoặc nhà hàng cao cấp, tiền tip thường được tính trực tiếp vào hoá đơn nhưng khách hàng vẫn sẵn sàng “bo” thêm nếu thấy hài lòng. Nhưng với những nhà hàng, dịch vụ bình dân thì hầu như không có khoản tiền này dù chất lượng phục vụ tốt, nhân viên nhiệt tình. “Đôi khi tiền tip còn là cách để người ta chứng tỏ đẳng cấp của mình”, Mai Hân nói.
Đó là văn hoá tiền tip của người Việt khi ở trong nước. Nhưng khi người Việt đi du lịch nước ngoài, họ cũng có những cách tip tiền cho phục vụ rất thú vị. Chị Tú Uyên, một hướng dẫn viên thời vụ ở Singapore chia sẻ: “Nhiều người cho rằng tiền tip đã có trong tổng phí mà họ phải đóng tuy nhiên một số hướng dẫn viên du lịch vẫn nhận được tiền tip nếu như cuối chuyến đi họ cảm thấy đây thực sụ là chuyện đi đáng nhớ. Thậm chí, nhiều bạn trẻ trong đoàn còn vẽ tranh, tặng cho hướng dẫn viên những món đặc sản ở quê mình. Đây là một cách rất thú vị và khiến cho chúng tôi thấy vui vẻ và ấm lòng.”
Tip như một người khó tính, nhưng công bằng và rộng lượng vì sự phát triển của nơi chúng ta muốn quay lại lần sau.
Những luật bất thành văn khi tip tiền trên đường du lịch
Người Việt Nam có câu “của cho không bằng cách cho”, điều này vẫn đúng với văn hoá tip khi đi du lịch. Thái độ cũng rất quan trọng vì điều đó quyết định đến cảm xúc của người đối diện cũng như việc đánh giá của họ về bạn. Hãy tỏ rõ sự thân thiện bằng một nụ cười thật tươi, để họ có cảm giác rằng bạn vui vẻ, tự nguyện, chứ không hề bắt buộc, khó chịu gì. Sự thoải mái ở cả khách hàng lẫn nhân viên sẽ giúp bạn có một khoảng thời gian vui vẻ và thực sự thư thái.
Trong mỗi trường hợp bạn cần có những cách ứng xử với tiền tip một cách khéo léo. Ví dụ trong lúc tính tiền, cậu ấy nói với bạn một câu như: “Em để ý sáng nào chị cũng hay mua cà phê ở đây. Nhìn chị, em nhận ra ngay từ xa, vì da chị sáng và make up đẹp nữa!”. Hoặc bạn xin một ly nước ấm 43 độ rưỡi để uống thuốc và người phục vụ niềm nở đưa bạn lại kèm khăn giấy, tip là chuyện đương nhiên.
Tiền tip cũng giống như việc đôi bên đánh giá nhau 5 sao khi đi Grab hay ở Airbnb. Tiền tip thể hiện ngành dịch vụ là một loại hình nghệ thuật và trò chơi tâm lý, nên người phục vụ chuyên nghiệp luôn nhận tiền tip một cách trân trọng và thoải mái.
Trước khi du lịch một địa điểm nào, bạn nên tìm hiểu rõ về phong tục của đất nước đó để biết được họ có văn hóa như thế nào, và đặc biệt là vấn đề tiền tip có được chấp nhận hay không. Mỗi một quốc gia, vuungf miền đều có đặc điểm riêng về thói quen cũng như cách sinh sống và nhận thức khác nhau về điều này, nếu bạn không cẩn thận có thể bị cho là thiếu hiểu biết và bị đánh giá thấp, ảnh hưởng đến toàn bộ chuyến đi.
Tạp chí CANADA.