(Có thêm phần chia sẻ phụ tham khảo phía dưới cho những bạn còn lăn tăn trên con đường đến Canada qua hình thức khác, như skilled workers...)
Liên hệ trực tiếp hoặc gián tiếp qua trung gian với chủ mướn tìm hiểu nhu cầu tuyển dự kiến. Nếu họ trực tiếp thì tổng phí rẻ nhất khoảng 8000 đô/người (nhận cọc chỉ 1000 đô thôi) vì họ chi trả cho luật sư, thông dịch .... khoảng 2000-3500 đô. Còn lại là lợi nhuận của họ. Nếu họ thông qua trung gian lòng vòng thì sẽ hét giá có thể lên tới 25000đô/người. Dạng qua trung gian có rủi ro mất tiền lớn nhất.
Ví dụ khi bạn vừa bước xuống sân bay họ đòi đóng tiền ngay xong họ chuyển bạn cho trung gian rồi hết trách nhiệm. Nếu bạn theo trung gian đến gặp chủ và may mắn thì được đồng ý cho làm thử việc và có trả lương. Nếu không may mắn có việc ngay thì phải chờ rất sốt ruột. Sau khoảng vài tháng thử việc nếu chủ không ưng ý thì bạn toi vì mất tiền không đòi môi giới được do họ nói đó không phải lỗi của họ.
Nếu chủ đồng ý ký HĐ thì bạn sẽ được môi giới giới thiệu luật sư di trú đi phỏng vấn với Hải quan biên giới Mỹ Canada. Nếu phỏng vấn rớt bạn cũng mất toi tiền không đòi môi giới được vì đó không phải lỗi của môi giới! Nếu bạn đậu phỏng vấn có giấy phép lao động thì được làm tối đa 2 năm (vì hộ chiếu của bạn có thể hết hạn dưới 2 năm chẳng hạn). Trong 2 năm nếu làm việc thấy cực quá bỏ cuộc thì cũng toi chi phí đã đầu tư chi trả cho môi giới.
Thông thường bạn sẽ bị chủ ép làm ăn theo sản phẩm nên mùa cao điểm có khi làm việc xuyên ngày đêm chỉ ngủ 2-3 tiếng/ngày, sức khỏe sẽ suy kiệt nhanh nếu bạn không thích nghi được với nhịp độ làm việc. Nếu bạn siêng làm thì sau khi trừ hết chi phí ăn ở, thuế thu nhập....may ra dư 1000-1500 đô/tháng vậy coi như hoà vốn sau 2 năm nếu bạn xui xẻo lỡ nhờ môi giới trung gian ăn dày có khi đến 25ngàn đô.
Vậy bài toán đi Canada có lợi gì?
Nếu may mắn thì bạn có thể xin con dưới 18t qua học miễn phí trong thời gian bạn có làm theo HĐ 2 năm và ít cơ hội học giao tiếp Anh văn rồi chấm hết. Nếu bạn cực kỳ may mắn nữa thì sau 2 năm chủ gia hạn ký thêm 2 năm hoặc bạn tìm được chủ mới ký tiếp 2 năm và như vậy con bạn được học tiếp miễn phí nếu là học sinh phổ thông hay trung học. Bạn càng có nhiều con thì càng lợi và cơ may hiếm nữa là vợ hoặc chồng bạn được theo sang chăm con chứ nếu không việc đưa đón con đi học hay mướn chỗ ăn ở cũng vô cùng nhiêu khê.
Tóm lại để có được HĐ lao động, giấy phép lao động bạn phải trải qua rất nhiều lần rủi ro bị kẹt giữa chừng mất tiền toi vì môi giới họ luôn HĐ rất lỏng lẻo sơ sài để tự bảo vệ họ không bị bạn kiện, và luôn thòng điều khoản bất lợi khiến bạn bị mất tiền oan giữa đường. Nếu bạn đọc kỹ HĐ môi giới bạn sẽ thấy rằng những gì họ quảng cáo rất hay nhưng không bao giờ ghi trong HĐ! Nếu bạn may mắn vượt qua được tất cả các ải trên thì đó sẽ là một quảng thời gian mãi mãi không quên trong đời vì tâm trí bạn bị thử thách liên tục với rất nhiều tình huống bất ngờ mà mô tả ở trên chỉ là tóm lược!
Trên đây là quy trình làm việc với môi giới có thực sự làm và có tâm. Rất khó biết được môi giới thực tâm nhưng nếu bạn thấy tổng phí cao, hứa hẹn quá mức và đặc biệt không nói rõ và kỹ những tình huống rủi ro trước cho bạn, hợp đồng chỉ sơ sài và phần nhiều là bảo vệ họ tối đa thì độ rủi ro dính quả lừa hoặc xui xẻo gặp tư vấn thiếu kinh nghiệm sẽ rất cao.
Còn môi giới ma, qua nhiều trung gian thì đầy rẫy. Bạn phải cân nhắc kỹ tránh bị quả lừa. Hơn nữa cần suy nghĩ kỹ tình huống trên để cân nhắc thiệt hơn về sức khỏe, công việc hiện giờ, rủi ro mất tiền toi, so sánh với những cái lợi rồi tự mình chọn quyết định khôn ngoan nhất cho bản thân và gia đình.
Chú ý ngoài các chi phí môi giới ban đầu bạn nên chuẩn bị chi phí phát sinh giấy tờ, đi lại... cũng phải 3000-5000 đô la. Chưa kể tiền vé máy bay, các thứ khác bạn cần có sẵn 10 ngàn đô mang theo dự phòng. Phỏng vấn biên giới rủi ro bị rớt ngang xương xảy ra hoài vì không biết cách khéo léo chuẩn bị câu trả lời hoặc trả lời sai, không phù hợp. Nhất là môi giới họ ít kinh nghiệm và mướn luật sư ít kinh nghiệm (cho rẻ để họ tối đa hóa lợi nhuận) tư vấn cách trả lời phỏng vấn sơ sài, không tiên liệu được những tình huống bất ngờ. Ví dụ người đi phỏng vấn dễ bị dính bẫy câu hỏi đánh đòn tâm lý của nhân viên Hải quan biên giới Mỹ Canada, câu hỏi rất sốc khiến người đi phỏng vấn mất đi sự bình tĩnh thế là toi. Trường hợp người quen của tôi, họ phải tự tìm hiểu rồi luyện kỹ sau khi rớt phỏng vấn 1 lần cũng nhiêu khê lắm. Cần có kinh nghiệm và nghệ thuật trả lời phỏng vấn nữa thì cơ may đậu mới có hy vọng, mà phải am hiểu hồ sơ tình trạng của bạn thật kỹ càng rồi mới thiết kế câu trả lời cho khéo vì Hải quan biên giới Mỹ Canada đều có kinh nghiệm “soi” hồ sơ của bạn. Nhiều môi giới rất yếu khâu này.
Những dạng môi giới hay tư vấn khác tôi nghĩ quy trình có thể na ná, nghĩa là dẫn dắt khách hàng lòng vòng nhiều ngả, và cứ mỗi lần vậy là bạn phải chi phí phát sinh tiếp có khi bất ngờ. Điều quan trọng nhất là cần một sự bình tĩnh phân tích kỹ lưỡng trước khi quyết định hợp lý nhất có thể (tôi nói là hợp lý nhất có thể chứ không bao giờ có quyết định tuyệt đối chính xác vì thông tin luôn thiếu tại thời điểm quyết định).
Xin vài lời nhắn với những bạn đang dự định đi Canada qua con đường khác, như skilled workers... Bạn sẽ phải chấp nhận mất tiền dần dần qua từng giai đoạn nộp tiền nhưng khâu cuối cùng phỏng vấn lấy giấy phép lao động (work permit) mới là quyết định được hay mất tất cả. Môi giới họ sẽ không hoàn phí nếu bất cứ khâu nào trước đó hay sau cùng gặp trở ngại (vì họ thực tế có tốn phí chi trả nhưng dĩ nhiên thấp hơn nhiều mức bạn nộp). Kiểm tra kỹ điều khoản hoàn tiền với môi giới bạn sẽ hiểu rõ, rất mập mờ, lỏng lẻo và không có tính ràng buộc pháp lý cao. Tỷ lệ bạn vượt qua tất cả các giai đoạn không cao. Nếu khả năng tài chính dư dả, bạn dễ chấp nhận rủi ro hơn. Nếu không thì nguy cơ thất bại lớn sẽ ảnh hưởng chấn động tâm lý cho bản thân và gia đình cũng nên là yếu tố cần tinh đến và sớm.
Chúc may mắn!
Dương Văn Bùi